Tez Savunma Sunumu Nasıl Yapılır? Mezunlar Anlatıyor-Tez Savunmasında Ne Tür Sorular Sorulur?

Lisansüstü eğitimini bitirmek üzere olan öğrencilerin endişelendiği konulardan biri de tez savunması sürecidir. Bu nedenle birçok öğrenci tez savunma sunumu nasıl yapılır? sorularına yanıt arar. Eğer siz de tez savunması yaklaşmış bir öğrenciyseniz ve bu konuda endişeleniyorsanız sizin için tez savunmasını başarıyla geçmiş öğrencilerin deneyimden oluşan bir yazı hazırladık.

Lisans eğitimini tamamlayan öğrenciler bölümlerine yönelik daha kapsamlı bilgi edinmek ve uzmanlığını geliştirmek için lisansüstü eğitime başlar. Lisansüstü kariyer yapmak istiyorsanız ilk olarak yüksek lisansa başlamanız gerekir. Yüksek lisans döneminde akademik dünyaya yönelik çeşitli bilgileri öğrenirsiniz. Alanınıza yönelik temel konuları daha kapsamlı öğrenme ve farklı bakış açılarından değerlendirme şansınız olur.

En önemlisi de yüksek lisans tezi yazarak akademik literatüre katkı sağlamış olursunuz. Yüksek lisans eğitimini bitirmek için alanınıza yönelik bir tez yazmanız ve bu tezi savunmak için sunum hazırlamanız gerekir. Bu noktada lisansüstü öğrencileri tez savunması sunumu nasıl olur? ve tez savunmasında ne tür sorular sorulur? konularını merak eder.

TEZ SAVUNMASI NEDİR?

Tez savunması, lisansüstü eğitiminizde yazmış olduğunuz tezi genel hatlarıyla jüri önünde anlatacağınız bir sunumdur.  Lisansüstü tezi seçtiğiniz konu hakkında bir amacı, problemi ve yöntemi olan bilimsel bir çalışmayı içerir. Alanınıza yönelik daha önce çalışılmamış bir konuyu tez olarak yazabileceğiniz gibi daha önce yapılan güncelliğini kaybetmiş konuların üstüne bir şeyler koyarak yeniden ele alabilirsiniz. Hangi konuyu seçerseniz seçin tezinizde bir literatür kısmı bir de çalışmanızın analiz kısmı olur. Tez savunmasında seçtiğiniz konuyla ilgili jüri sizi değerlendirir. Tezinizin bölümlerini, amacını, yöntemini açıklarsınız, jüriden gelen soruları yanıt vererek tezinizi savunursunuz.

TEZ SAVUNMA SUNUMU NASIL YAPILIR?

Tez savunması sunumu hangi bölümde lisansüstü eğitim yapıyorsanız o bölümün akademisyenlerinin katılımıyla gerçekleşir. Bölümünüzden üç akademisyen jüri olarak savunmanızda yer alır. Akademisyenlerden biri kendi danışmanınız, biri kendi üniversitenizin akademisyeni, diğeri de dışarıdan farklı bir üniversiteden gelir. Tez savunması sunumu için Powerpoint veya benzeri bir uygulama ile bir sunum hazırlamanız gerekir.Tez savunmanızda tezinize yönelik önemki kısımları içeren bir slayt hazırlayarak jüriye tezle ilgili bilgileri aktarmanız gerekir.

Tez Savunma Sunumda Yer Vermeniz Gereken Noktalar,

Tezin Konusu,

Neden Bu Konuyu Seçtiğiniz,

Araştırma Evreni ve Örneklemi Nedir? Neden Bu Evren ve Örneklemi Seçtiniz?

Araştırma evren ve örneklemi çalışmanız için belirlediğiniz konuya yönelik verileri toplayacağınız alan kümesidir.

Örneğin tüketici davranışlarına yönelik bir çalışma yapıyorsunuz. Bunun içinde x üniversitesindeki bir fakültede öğrenim gören öğrencilere yönelik anket yapacaksınız. Bu durumda araştırma evreniniz x üniversitesi örnekleminiz ise y fakültesindeki rastgele yani tesadüfü örneklemle seçilmiş öğrencilerdir. Araştırmanızı yapacağınız tarih aralığı ve öğrenci sayısıda da çalışmanın evren örneklem kısmı içinde yer alır.

Araştırmanızın Sınırlılıkları

Araştırmanız evren ve örneklemi doğrultulusunda belirli bir sınırlılığı vardır. Örneğin tüketici davranışlarına yönelik çalışmanız sadece x üniversitesinin y fakültesindeki öğrencilerle sınırlıdır. Ayrıca çalışmanız belirli bir tarih aralığında belirli sayıdaki öğrenci ile sınırlıdır. Siz de buna göre kendi araştırmanızın sınırlılığını belirleyebilirsiniz.

Araştırmanızın Amacı, Önemi, Problemi, Varsayımı ve Soruları, Yöntemi

Tezinizin konusu doğrultusunda yukarıdaki soruların mutlaka savunma sunumunuzda yer alması gerekir. Özellikle araştırmanız için belirlediğiniz yöntemin neden bu çalışma için en iyi yöntem olduğunu açıklamanız istenebilir.  

Tezinizin araştırma yani analiz kısmı savunma sunumundaki en önemli kısımdır. Tezinizin temel amacı ve varsayımlarını sınadığınız analiz kısmı tez savunma sunumunuzda ağırlık vermeniz gereken kısımdır. Bu kısmı ayrıntılarıyla hazırlamanız gerekir. Eğer nicel verileri içeriyorsa bunları tablo ve grafiklerle anlatmanız daha iyi olacaktır. Eğer nitel bir çalışma yaptıysanız savunma sunumunuzda bu kısımları ana hatlarıyla kısaca verip kalanları da kendiniz anlatmanız daha yararlı olur.

Tezin Sonuç Kısmı,

Tez savunma sunumunda önemli olan konulardan bir diğeridir. Tezde belirlediğiniz konuyu, varsayımlarınıza göre nasıl sınadığınız ve seçtiğiniz yöntemle analiz ederek ne tür bir sonuç aldığınız mutlaka açıklanmalıdır. Çalışmanızın literatüre nasıl katkı sağladığı sonraki yapılacak çalışmalar için neden önemli olduğu gibi alanlar da yer verilebilir.

TEZ SAVUNMA SUNUMU NEREDE YAPILIR?

Tez savunması sunumu fakültenizin toplantı odalarında veya yüksek lisans dersliklerinde gerçekleşir. Slaytı sınıftaki bilgisayar üzerinde projeksiyona yansıtarak sunumunuzu yapabilirsiniz. Ancak her ihtimale karşın kendi bilgisayarınızı yanınızda getirmeniz faydalı olacaktır. Tez sunumu ortalama 30 dakika sürer. Bu süre jüriye bağlı olarak daha kısa veya uzun sürer. Tez sunumunuzda slaytın yanı sıra kendinizde anlatmak istediğiniz kısımları bir not defterine ekleyip buradan ara sıra okuyabilirsiniz.

Tez savunması sunumu birçok öğrencinin endişelendiği bir süreçtir. Ancak eğer tezinize yeterince hakimseniz endişelenmeniz gereken bir durum yoktur. Sunum sırasında sadece slaytlara bakarak değil kendinizde anlatmanız teze hakimiyetinizi gösterir. Özellikle yüksek lisans sürecinde sizi aşırı zorlayan sorularla karşılaşmazsınız. Sadece jüriyi konuya olan hakimiyetinize ikna etmeniz önemlidir.

TEZ SAVUNMA SUNUMUNDA NE İKRAM EDİLİR?

Tez savunma sunumu nasıl yapılır sürecinde öğrencilerin kafalarını karıştıran konulardan biri de sunum sırasında ikram konusudur. Öncelikle belirtmek gerekir ki hiçbir üniversitede savunma sunumunda ikrama yönelik hiçbir zorunluluk yoktur. Yani tez savunmanızda ikram vermek tamamen size kalmıştır. İkram konusu hiçbir lisansüstü savunma yönergesinde yer almaz. Hatta bazı üniversiteler bu konuya karşıdır.

Ancak uzun yıllardır savunma sunumunda ikram geleneği vardır. Bu durumda öğrenciler savunma sırasında daha pozitif bir ortam oluşturmak için küçük atıştırmalıklar hazırlar. Eğer sizin de ikram konusunda kafanız karışıksa bu konuda danışmanınızdan fikir almanız daha sağlıklı olur. Eğer danışmanınız sunum sırasında bir şeyler ikram etmeyi size bırakırsa kuru pasta, bisküvi gibi küçük atıştırmalıklar, çay, kahve, su gibi içecek bir şeyler getirebilirsiniz.

TEZ SAVUNMASINDA DÜZELTEME VERİLMESİ

Tez jürisi eğer tezinizde bazı eksiklikler bulursa size düzeltme yapmanız için birkaç ay verir. Bunun sonucunda düzeltme yapıp tekrar savunmaya girersiniz. Ancak bazı küçük düzeltmeler için tekrar savunmaya girmeniz gerekmez. Örneğin jüri sadece tez başlığınızı değiştirmeniz gerektiğini söyler. Bu durumda enstitünüzün formlar sayfasından aldığınız dilekçe ile tez başlığını değiştirip gerekli düzeltmeyi yaptıktan sonra tekrar savunmaya girmezsiniz. Savunma aşamasını tamamlamış olursunuz. Jüri tezde düzeltme verirse mutlaka detaylı olarak hangi konuda olduğunu belirtir. Buna göre düzeltme yapmanız gerekir. Danışmanınız da bu konuda size yardımcı olacaktır.

TEZ SAVUNMA SONRASI NE YAPILIR?

Tez savunma sunumu nasıl yapılır sürecinde merak edilenlerden bir diğeri de savunmadan sonra ne yapılması gerektiğidir. Ortalama otuz dakikalık tez sunumunu tamamladığınızda jüri sizden birkaç dakika dışarı çıkmanızı ister. Bu sırada tezinizi onaylayıp onaylamayacaklarını değerlendirirler. Tekrar içeri girdiğinizde size fikirlerini söylerler. Eğer teziniz onaylanırsa danışmanınız bir mezuniyet cüppesi ve kepi getirir. İsterseniz tez jürisi ile fotoğraf çekersiniz. Tez jürisi gerekli olan evrakları imzalar.

Tezinizi savunmayı başarıyla tamamladığınız için artık tez basım aşamasına geçebilirsiniz. Tez savunmasından sonra jürinin imzaladığı evrakları ve tezinizin son halini enstitünüze mail yoluyla göndermeniz gerekir. Enstitüye tez gönderme süreci her üniversitenin kendi kurallarına göre işler. Bu nedenle mutlaka enstitünün yönergelerini okuyup duyurular kısmını dikkatle imceleyin.

Enstitüler genellikle tez savunma dönemlerine öğrencilere mail yoluyla hatırlatma yapar ve hangi adımları izlemeleri gerektiğini aktarır. Tezin son halini gönderdiğinizde enstitü bunu inceleyerek size geri dönüş yapar. Eğer her şey yolundaysa size tezinizin basıma hazır olduğu yönünde bir mail gelir. Böylece tezi ciltleme ve bastırma aşamasına geçersiniz. Tezinizin çıktı aldığınız kopyalardan bir nüshasını enstitüye bir nüshasınız fakültenizi verirsiniz (bu her üniversitede farklı olabilir üniversitenizin yönergeleri dikkatle inceleyiniz) eğer isterseniz bir nüshasını kendinize ve bir nüshanızı da danışmanınıza verebilirsiniz.

Son olarak enstitü sizden üniversiteyle ilişik kesme evraklarını imzalatmanızı ister. Bu imzaları tamamlayıp öğrenci kartınızı teslim ederek lisansüstü eğitiminizden mezun olursunuz.