Biri bizi mi gözetliyor yoksa hepsi bir dark marketing faaliyeti mi?

İnternette fazla vakit geçiren herkes etrafını saran reklamların nereden geldiğini ve neye göre karşılarına çıktığını merak eder. Bir kere tıkladığımız o reklam aylarca girdiğiniz her sitede karşınıza çıkıyorsa, aynı tür reklamlar sürekli kendini yineliyorsa siz de bunun nedenini merak ediyor olmalısınız. Peki bu reklamların aslında bir dark marketing yöntemi olduğunu biliyor muydunuz? cevabınız hayır ise gelin birlikte inceleyelim..

Nedir Bu Dark Marketing?

Dark marketing geleneksel pazarlama yöntemlerinde olduğu gibi açık ve net biçimde yapılmaz. Dark marketing yöntemlerinde hedeflenen kitlenin bilinçaltına ulaşmak amacı yer alır. Asıl hedef kişilerin bilinçaltına belirli mesajlar ekilerek o ürünü veya hizmeti satın almasıdır. Diğer deyişle bir ürüne ihtiyacınız olmasa da o ürünü almazsanız eksik hissetmeniz sağlanır. Son dönemlerde oryaya çıkan ev aletleri, süpürge gibi ürünleri satın alma furyası buna örnek gösterilebilir. Birçok kişi x marka elektrikli süpürgeyi satın almadığında ihtiyacının karşılanmadığını düşünür.

Hedef kitlenin tüketim psikolojisi analizi kişiye özel reklam kampanyalar ortaya çıkarır. Amaç belirli mesajlar kişilerin zihnine ekilerek o ürünü/hizmeti alması yönünde ikna olmasıdır.

Dark marketingde kişilerin duygusal yönleri hedef alınır. İnsanların sevdikleri, korktukları şeyler reklam konusu olur. Bunları keşfetmek içinde son yıllarda etik konusunun gündemi olan kişisel verilerin çerezler yolu ile toplanmasıdır. Bunun için de çerezler yoluyla kişiler hakkında bir profil ortaya çıkar.

Dark marketing faaliyetlerinde genel olarak yapılan üç strateji vardır. Bunlar FOMO, Gizli Sponsorluk ve Ürün Yerleştirme ve Negatif Reklamcılık olarak öne çıkar.

FOMO tekniğinde kişilerin fırsatları kaçırma korkusu hedef alınır. Bir ürünün veya hizmetin birkaç saatliğine indirime girmesi, stokta son kalan ürünler, kısa süreli kişiye özel teklifler gibi bir daha alması mümkün olmayacağı algısı yaratılır.

Gizli sponsorlukta adından belirtildiği gibi çeşitli dizi film sektörlerinde, sosyal medyada açıkça reklam olduğu belirtilmeden ürün yerleştirme ile reklam yapılmasıdır.

Negatif Reklamcılıkta ise rakip olan ürünler veya hizmetler hakkında olumsuz, imaj zedeleyici, korkutucu mesajlar kullanılır. Ortaya atarak kendi markasının daha güçlü görünmesi amaçlanır.

Birçok etik probleme neden olan dark marketing günümüzde sıklıkla yapılan pazarlama faaliyetlerinden biridir.

Modern ve Karanlık Bir Pazarlama Yöntemi

Günümüzde interneti kullanmayan çok az insan kaldı. Artık her yaş grubundan ve toplumun her kesiminden insan interneti kullanıyor. Daha doğrusu kullanmak zorunda kalıyor. Çünkü artık her işin en kestirme yolu internetten geçer. Bilgi mi arıyoruz tek tıkla ulaşabiliriz. Alışveriş mi yapacağız onlarca seçenek var, resmi evraklar, sosyal medya ve çevrim içi oyunlar, kütüphaneler artık hepsi internette.

İnternetin hayatımıza girip adeta dünyayı baştan şekillendirmesi ile dijital pazarlama adında yep yeni bir sektör doğdu. Bu sektör öylesine büyüdü ki devasa bütçeli pazarlama faaliyetleri ile tüm hayatımızı kuşatmaya başladı. Artık reklamlar genel yani herkes için aynı değil kişiselleştirilmiş hale geldi.

Bunun en bilinen hali internette bir ürüne yönelik arama yaptıktan sonra sürekli her yerden o ürün hakkında reklam çıkmasıdır.

Örneğin bir ayakkabı alacaksınız ve internette araştırma yapıyorsunuz. Birçok siteye girip çıktınız. Ardından çok geçmeden girdiğiniz her sitede ayakkabı reklamları görmeye başladınız.

Ayakkabı almak konusunda henüz kararınızı vermediniz ancak bu reklamlarla o kadar sık karşılaşıyorsunuz ki istemsizce reklamlara tıklayıp tekrar tekrar ayakkabılara göz atıyorsunuz nihayetinde pes edip o ürünü satın alıyorsunuz. Satın almasanız da uzun süre bu reklamlar girdiğiniz her sitede karşınıza çıkmaya devam ediyor.

Yeni nesil pazarlama yöntemi dark marketing adı ile de bilinir.

Kişisel Veriler Nasıl Toplanır?

Dark marketing yönteminde kullanıcıların internette yaptığı araştırmalar, satın alma geçmişleri baz alınarak bir profil oluşur. Bu profile yönelik reklamlar durmandan karşınıza çıkar.

Dark marketing’de internet kullanıcılarının verileri analiz edilir ve bu analize göre kişiselleştirilmiş reklamlar hazırlanır.

Kullanıcıların tıkladığı her sayfa, ne kadar süre gezindiği, hangi sorulara cevap aradığı, neleri satın aldığı çerezler yoluyla takip edilir. Toplanan veriler kullanıcıları belirli bir kitleye dahil eder. Tatil yeri araştıranlar, ürün satın almak isteyenler, bilgi arayanlar gibi birçok kategoride toplanır.

Toplanan kişisel veriler nihayetinde kullanıcıların karşısına hiç beklemedikleri şekillerde çıkar. Örneğin son yıllarda konuştuğu şeyleri internette reklam olarak karşısına çıktığını söyleyen çok fazla insan vardır.

Bunun nedeni reklam algoritmalarının kullanıcıların çevrimiçi her alanda yaptığı araştırmalarla ilgilidir.

Günümüzde yapay zeka o kadar gelişti ve gelişmeye devam ediyor ki.. Artık belirli bir anahtar kelimeyi arayan birinin ardından neyi araştıracağını yönelik tahminler ortaya çıkarıyor.

Çok yönlü düşünen yapay zeka belirli alanlarda araştırma yapan kişilerin daha sonra neyi araştıracağını ya da neyi merak edip yanıt aradığını analiz eder. Böylece ortaya bizleri şaşırtan bir durum ortaya çıkar.

Karanlık Pazarlamaya Karşı Bilinçli Tüketici

İnsanların duygularına yönelen dark marketing faaliyetleri bizleri bir şeyleri bir önce satın almazsak o ürünü bir daha alamayacağımız yönünde ikna eder. Ya son bir ürün kalmıştır ya da çok kısa süreli bir kampanyadır. Acele et, son saatler, kısa süreli, kaçırma gibi sloganlarla bu reklamlar ortaya çıkar. O ürünü veya hizmeti satın almadığımızda toplumun genelinin ve modanın dışında hissederiz.

Sağlık ve sigorta gibi sektörlerde çoğunlukla kişilerin korkuları hedeflenir.

Dizi ve film sektöründen bazen açıkça bazen de çok dikkatli bakılmadığın fark edilmeyen ancak bilinçaltına işleyen reklamlar kullanılır.

Rakip firmaların örneğin Apple ve Samsung gibi reklamlarda birbirlerinin ürünlerini zayıflıkları ile öne çıkararak kendi ürünlerini öne çıkarma amacı vardır.

Dark marketing yöntemleri internet kullanan herkesin tanık olduğu günümüzde sıklıkla kullanılan bir pazarlama yöntemidir. Bu yönteme karşı kullanıcıların yapacağı en önemli şey bilinçli olmaktır.  Bu mesajların bilinçaltına işlemeden önce farkına varmak kişisel olarak yapılacak önemli bir adımdır.

Yanlış tüketim alışkanlıkları hakkında daha fazla bilgi edinmek için https://izgidergi.com/bizi-yoksullastiran-yanlis-harcama-aliskanliklari/ isimli yazımızı okuyabilirsiniz.