Gelenekselden Dijitale: Geleneksel Medya ile Dijital Medya Arasındaki Farklar Nelerdir?

İnternet teknolojisinin gelişmesi birçok sektörü baştan aşağı değiştirdi. Bunlardan en önemlisi de medya sektörü oldu. Öyle ki internetin ortaya çıkmasıyla medya, geleneksel ve dijital olarak iki farklı alana ayrıldı.

Bu süreç aslında her birimizin yakından tanık olduğu süreci kapsar. İnternete yönelik ilk çalışmalar 1690’lı yılların sonunda başladı. İlerleyen yıllarda hızla gelişen bu teknoloji aklımıza gelebilecek her alanda köklü değişiklikler yarattı. Gelin gelenekselden dijital medyaya geçiş sürecini geleneksel medya ile dijital medya arasındaki farklar sorusunu birlikte inceleyelim.

GELENEKSEL MEDYA NEDİR?

Geleneksel medya henüz internet teknolojisi gelişmeden önce kullanılan haberleşme ve kitle iletişim sürecini kapsar.

Geleneksel medya araçları kısaca, radyo, televizyon, dergi, gazete, broşür, afiş, poster vb. gibi basılı ve elektronik araçları kapsamaktadır.

Bu araçlar internet ve teknoloji henüz günümüzdeki kadar gelişmeden önce kullanılan kitle iletişim araçlarıdır.

Geleneksel medya araçları, kullanıldığı dönem itibariyle insanlar üzerinde güçlü etkiler bırakan araçlardır. Bu araçların tarihsel gelişimine baktığımızda ilk olarak karşımıza radyo ve gazeteler çıkar. Özellikle radyo savaş dönemlerinde kullanılan çok güçlü bir kitle iletişim aracıdır. Savaş dönemlerinde radyo, liderler tarafından güçlü bir propaganda aracı olarak kullanılmıştır.

O dönemlerde, halkın tek bilgi kaynağı olan bu araç, yapısı itibariyle tek yönlü yani geri dönüş yapılamayan araçlar kategorisindedir. Tıpkı diğer geleneksel medya araçları gibi…

DİJİTAL MEDYA NEDİR?

İnternetin gelişmesiyle birlikte karşımıza dijital medya kavramı çıkmıştır.

Dijital medyayı her birimiz yakından tanırız.  Örneğin internet üzerinde bu yazıyı okuma biçiminiz bile bir dijital medya örneğidir.

Dijital medya kısaca, internet bağlantısı üzerinde ulaşılan kaynaklar; sosyal medya, web siteleri, çevrimiçi forum ve mesajlaşma uygulamaları, mobil uygulamalar, çevrimiçi dergi, video ve müzik platformları gibi aklınıza gelebilecek internet bağlantısı kullanılan her türlü araçlardır.

Dijital medya denildiğinde akla ilk gelen web siteleri ve sosyal medya uygulamalarıdır. Günümüzde insanların çok büyük bir kısmı bilgiye ve habere ulaşmak için sadece dijital medyayı kullanır.

Dijital medya, kullanıcıya birçok olanak vermektedir. Artık iletişim tek yönlü olmaktan çıkmıştır. Kullanıcılar okudukları, dinledikleri, izledikleri herhangi bir yayına anında geri dönüş yapabilir, bunu paylaşabilir, kendi yorumunu sunabilir ve istedikleri gibi içerik üretebilir hale gelmiştir.

Ancak geleneksel medya arasındaki farklardan kaynaklanan olumlu ve olumsuz özellikler bulunmaktadır.

DİJİTAL MEDYA İLE GELENEKSEL MEDYA ARASINDAKİ FARKLAR NELERDİR?

• Geleneksel medya olarak adlandırdığımız (gazete, televizyon, radyo, dergi vb.) araçların etkisi sınırlı ve hedef kitlesi çok daha geneldir.

Geleneksel medyada hedef kitle çok daha geneldir. Örneğin bir televizyon programının hedef kitlesi o an o yayını izleyen herkestir veya bu programlar yalnızca belirli bölgelerde yayınlanır.

• Dijital medya araçları olarak adlandırdığımız (sosyal medya, web siteleri, çevrimiçi uygulamalar) araçların etkileşimi çok daha fazla ve hedef kitle daha sınıflandırılabilirdir.

Dijital medya araçlarında hedef kitleye özgün içerikler üretilebilir. Örneğin sadece ekonomiyle ilgilenen kişiler için bir sayfa veya haber sitesi bulmak mümkündür. Kullanıcılar burada sadece ilgi alanlarına göre içeriklerle karşılaşır.

Gelenekselden dijitale geçiş sürecinde insanlar tüketici konumundan üretici konumuna geçmiştir. Artık yalnızca onlara sunulan içerikleri tüketmez, geri dönüş yapabilir, istediği konuya uygun içerikleri filtreleyebilir ve kendisi içerik üretebilir hale gelmiştir.

Geleneksel medya araçları, büyük kurum ve kuruluşların kontrolünde olması sebebiyle bilgi doğru ve güvenliği gibi konular ön plandadır. Sunulan bilgi daha uzun araştırmaların sonucudur ve çeşitli editoryal süreçlerden geçer.  

Ancak dijital medyada ‘dezenformasyon’ adı verilen çok büyük bir bilgi kirliliği bulunmaktadır.

Kullanıcıların istedikleri gibi bilgi üretip paylaşabildiği çeşitli sosyal medya uygulamaları çevrimiçi platformlar vardır. Doğruluğu kesin olmayan, kontrolsüzce yayınlan bilgi ve haberler büyük bir dezenformasyona neden olmaktadır.

‘Dijitalleşme sürecinde kullanıcı, pasif durumdan aktif duruma geçti’

Bu doğrultuda dijital medyanın en büyük avantajı olan, kullanıcıların aktif olarak üretici konumuna geçmesi aynı zamanda en büyük dezavantaj olarak gösterilebilir.

Geleneksel medyadaki bilgi akışı doğruluğu ve güvenirliği kontrol edilebilir şekilde ilerlerken dijital medyada bu süreç önü alınamaz bir şekilde gerçekleşir.

Günümüzde dijital medya çok büyük bir kullanıcı oranına sahiptir. Ancak geleneksel medya da hala geçerliliğini korumaktadır. Geleneksel medya araçlarından televizyon, dergi, poster, broşür, kitaplar gibi araçlar hala büyük kitlelere hitap eden etkili kitle iletişim araçlarındandır.

Bu araçlar hem bilgi ve haberleşme hem de reklamcılık sektöründe yaygın kullanılır. Dijital medya, ortaya çıktığı dönemden beri her geçen gün gelişen teknolojisiyle yeni özellikler sunmakta ve kullanıcıları iletişim sürecine aktif olarak dahil etmektedir.

Ancak bu durum hem olumlu hem de olumsuz birçok durumu ortaya çıkarır. Dijital medya, başta bilgi güvenliği ve dezenformasyon olmak üzere pek çok etik problemi ortaya çıkarmıştır. Ancak aynı zamanda dijital medyanın sunduğu sınırsız etkileşim ile kullanıcılar istedikleri an dünyanın herhangi bir yerinde olan gelişmeden anında haberdar olma fırsatı bulmuştur. Aynı zamanda gidip görmesi mümkün olmayan yerleri internet üzerinden görebilir, çeşitli sanatsal aktivitelere çevrimiçi ortamlarda dahil olabilir, istedikleri konuda çevrimiçi kütüphanelere danışabilir hale gelmiştir.

Basılı gazeteler gibi bazı geleneksel medya araçları, dijital medyanın gölgesinde kalmıştır. Bu durum basılı yayıbn organlarının dijital dünyaya geçiş yapmasına neden olmuştur. Günümüzde birçok basılı gazete aynı zamanda web siteleri üzerinde yayın yapar. Hatta bazı gazeteler bu süreçte basılı yayınları bırakarak tamamen dijital dünyaya geçiş yapmıştır. Artık televizyon kanalları aynı zamanda internet üzerinden yayın yapmaktadır. Kitaplar pdf olarak çevrimiçi kütüphanelerde yayınlanmaktadır. Bu örnekler çoğaltılabilir.

Görüldüğü üzere internetin ortaya çıkması, geleneksel medya araçlarının değişmesi ve yenilenmesini sağlayacak itici bir güç olmuştur. Teknolojinin her geçen gün daha ileri gitmesiyle geleneksel medya ile dijital medya arasındaki farklar nelerdir sorusu verilecek cevaplar da her geçen gün artmaktadır.