Tezde İntihal (Benzerlik) Oranı Nasıl Düşürülür?

Tez yazma sürecinde karşılaşın zorluklardan biri de tezde intihal oranı nasıl düşürülür sorusudur.

Bu soru genellik son aşamada öğrencilerin akıllarına gelir. Yani tezini tamamlamış biri en son aşamada benzerlik oranını düşürmenin yolları arar.Oysa, intihal benzerlik oranı düşürmek tez yazma sürecinin en başından beri yapılması gereken bir durumdur.

Bu konudaki diğer karmaşa da intihal oranın tespit edilmesi için tezin tamamlanması gerektiğidir. Tezinizi tamamladığınızda danışmanınız tarafından Turnitin ve iThenticate gibi programlarla intihal oranı tespit edilir.

İntihal Programlarında Dikkat Edilmesi Gerekenler

İntihal/benzerlik oranı, yazdığınız tezin, dijital veya basılı ortamda daha önceden yayınlanmış eserlere ne kadar benzediğini ifade eder. Benzerlik oranın düşük olması önemlidir. Çünkü bu oran ne kadar yüksek çıkarsa teziniz daha önce yayınlanan eserleri kopyalamış sayılır ve özgünlüğü kaybeder.

Eğer intihal/benzerlik oranı yüksek çıkarsa danışmanınız bu oranı düşürmeniz için size bir uyarıda bulunur.

Bazı öğrenciler, danışmanları tarafından intihal oranı ölçülmeden önce kendi çabalarıyla tezlerindeki benzerlik oranını bu programlar ile ölçmek ister.Ancak bunun kesinlikle yapılmaması gerekir. Çünkü bu programlar yüklenen tezi depolarında tutar. Eğer siz kendi çabalarınızla bu programa tezinizi yüklediyseniz danışmanınız ikinci bir kez yüklediğinde benzerlik oranı çok yüksek çıkacaktır.

Program daha önce yüklenen versiyonlarla karşılaştırma yapacağı için intihal oranı olması gerekenin çok üstünde çıkacaktır. Bu durumu düzeltmekte epey zor bir süreçtir. Bu nedenle bu tür adımları kendi başınıza atmaktan kaçının ve mutlaka danışmanınız birlikte ilerleyin.

Ayrıca bu programlara kişisel olarak erişimiz de zordur. Genellikle kurumlar veya üniversiteler kendilerine ait hesapları ile giriş yaparak programdan intihal raporu alır. Ancak bazı öğrenciler programlara bir şekilde erişip rapor almaya çalışabiliyor. Bu nedenle böyle bir uyarının aklınızda kalması sürecin daha sağlıklı ilerlemesi için faydalı olacaktır.

Gerekli uyarıları yaptıktan sonra gelin tezde intihal oranı nasıl düşürülür sorununu birlikte inceleyelim.

Tezde Benzerlik Oranı Kaç Olmalıdır?

Benzerlik oranının yüzde kaç olması gerektiği üniversiteden üniversiteye farklılık gösterir. Ancak bu oran genellikle %15 ile %30 arasında değişir. Bu konuda üniversitenizin ve bağlı olduğunuz enstitünün tez yazım yönergelerini inceleyebilirsiniz.

Eğer tezinizdeki benzerlik oranı yönergede belirtilenden fazla çıkarsa bu oranı düşürmeden bir sonraki aşamaya geçemezsiniz.

Alıntı Yapma ve Kaynakça Gösterme Süreci

Tez konunuz ne olursa olsun mutlaka bir literatür kısmı olmak zorundadır. Bu kısımda tezinizin konusu, amacı, problemi, varsayımları gibi kısımların yer aldığı bölümler yer alır. Bunun yanı sıra tezinizin dayanakçasını oluşturan kuramlar, bilimsel yayınlar, fikirler, deneyler vb. ifadelerin olduğu bir arka plan yer alır.

Literatür kısmı tezinizde geniş bir alanı kaplar bu nedenle benzerlik oranının en fazla olduğu kısım da burasıdır.

Tezde intihal oranı nasıl düşürülür sorusunun en kısa yanıtı doğru alıntılama ve kaynakça gösterimidir.

Tez yazma sürecindeyseniz alıntı yapma ve kaynakça gösterme kısmına hakimsinizdir. Burada dikkat edilmesi gereken nokta alıntı yapacağınız metni tamamen kendi cümlelerinizle yeniden yazmanızdır. Yani öğrencilerin birçoğu metni direkt kopyalayıp kaynakça gösterdiğinde intihalden kaçındığını düşünebiliyor. Oysa bu en büyük hatalardan biridir. Bir metni alıntılamak istiyorsanız önce kendi cümlelerinizle (yani orijinal halinden olabildiğince farklı) yeniden yazmanız daha sonra kaynak göstermenizdir.

Önemli bir diğer nokta da doğrudan alıntı kısmıdır. Eğer doğrudan alıntı yani metni tırnak içine alıp hiç değiştirmeden alıntı yapmanız gerekiyorsa bu oran olabildiğince az olmalıdır.

Bu konuda örneklerle anlatım yaptığımız https://izgidergi.com/koklu-bir-hirsizlik-meselesi-intihal-ne-demek-nasil-onlenir/ yazımızı inceleyebilirsiniz.

Eserlerin Orijinal Versiyonlarına Ulaşın

Bazı köklü eserler birçok bilimsel yayına kaynaklık eder. Bu nedenle bu eserlerden binlerce alıntı yapılmıştır. Sizin elinizdeki kaynak da bu eserden alıntı yapmış ise ve siz de aynı kısma atıf yapmak istiyorsanız mümkün olduğunca eserin orijinal haline ulaşın. Tabii bu durum her zaman kolay değildir. Bu tür köklü eseler çok eski yıllarda basılmıştır. Bu nedenle ulaşmak için kütüphaneleri gezmeniz ve sahaflar gezmeniz gerekebilir.

Bu neden önemli diye soruyorsanız. Aktarandan alıntı yapmak hem bilimsel metinlerde hoş karşılanmaz hem de alıntı yapan kişi bu kısmı kendi bağlamına göre kendİ cümleleriyle yazmıştır. Yani orijinal versiyonunda yazılan ana fikri kaçırabilirsiniz.

Yani alıntı yapmış kişiden alıntı yapmayın. Örneğin xyz kişisinden aktaran abc kişisi gibi bir atıf biçimini çok zorda kalmadıkça yapmamaya çalışın.

Ancak eser çok eski ve ulaşmanız mümkün değilse belli bir oranda olmak kaydıyla bu durum hoş karşılanabilir.

Nasıl literatür taraması yapacağınız merak ediyorsanız sizin için hazırladığımız https://izgidergi.com/akademik-yayinlar-icin-literatur-taramasi-nasil-yapilir/ yazıyı inceleyebilirsiniz.

Kendi Fikirlerinizi de Dahil Edip Yorumlayın

Tezinizdeki benzerlik oranını düşürmenin bir diğer yolu da kendi yorumlarınızdır. Alıntı yaptığınız kısımların kendi tezinizin konusu ile ortak bir paydada buluşturacağınız bağlam cümleleri yazmaktır.

Örneğin ilk cümlenizi A kişisinden ikinci cümlenizi B kişisinden üçüncü cümlenizi de C kişisinde  alıntılayarak yeni bir paragraf oluşturdunuz. Bu cümleleri birbirine bağlarken veya paragraf sonunda kendi yorumunuzu dile getirebilirsiniz. Örneğin bu konudaki yaklaşımlara göre …. olarak yorumlanmaktadır…

Bu tür cümlelerde tezinizdeki özgün kısımların oranını artırarak benzerlik kısımlarını düşürmeye katkı sağlarsınız.

Olabildiğince Farklı Kaynaklardan Yararlanın

Zengin bir kaynakça tezinizin kalitesini artıracaktır. Ne kadar çok esere ve yazara atıf yaparsanız tezin güvenirliği de o kadar artar. Tabii bu durum atıf yaptığınız eser ve yazarların güvenirliğiyle doğrudan ilişkilidir.

Konuyla ilgili hem eski eserlere hem de yeni eserlere atıf yaparak aradaki süreçte yaşanana gelişmeleri vurgulayabilirsiniz. Konuya ilişkin karşıt görüşleri, eleştirileri bir araya getirerek yeni bir bağlam oluşturabilirsiniz.

Kaynakçanızın zengin olması farklı görüşlerin yer alması, konunun her açıdan değerlendirilmesi açısından tezinize olumlu katkılar sağlayacaktır.

Kısaca tezinizdeki intihal benzerlik oranını düşürmek istiyorsanız, tez yazma sürecinizin en başından itibaren akademik alıntılama ve kaynakça kurallarına uygun olarak yazmanız gerekir. Böylelikle son aşamada benzerlik oranını düşürmek gibi bir sorunla uğraşmanıza gerek kalmaz.

Ancak tezde intihal oranı nasıl düşürülür sorusunu en sona bıraktıysanız raporda birebir aynı çıkan kısımları kendi cümlelerinizle tekrar yazarak benzerlik oranını düşürebilirsiniz.
Turnitin gibi programlarda benzerlik olan kısımların hangi kaynaklarda olduğu bilgisi de yer alır. Danışmanınızın size verdiği rapordaki kaynakları inceleyerek benzer olan kısımlar tekrar yazabilirsiniz. Tabii bu kısımları cümlenin anlamı değişmeyecek şekilde kendi cümlelerinizle yazmanız gerektiğini artık biliyorsunuz.

Bu aşamayı da geçtiğinize göre artık sizi tez savunma süreci bekliyor. Eğer bu süreçte nelerle karşılaşacağınızı merak ediyorsanız benzer deneyimleri yaşamış öğrencilerin nasıl savunma süreci geçirdiğini https://izgidergi.com/tez-savunma-sunumu-nasil-yapilir-mezunlar-anlatiyor-tez-savunmasinda-ne-tur-sorular-sorulur/ yazımızdan okuyabilirsiniz.