Eskimeyen Anılar- Hipertimezi Hastalığı Nedir?

Geçmişi tüm hatlarıyla hatırlamak kulağa nasıl geliyor? Kimisine göre bu durum hayatı kolaylaştıran bir durumken kimine göre bir lanete dönüşebilir. Unutamamak hangi taraftan baktığınıza göre değişen bir durumdur. Hipertimezi hastaları için ise durum bambaşka..

İnsan zihni büyük sırlar ve mucizelerle doludur. Herkesin hayatında hiç unutamadığı kilit anlar vardır. Bu anlar kişilerin hayatında önemli dönüm noktaları olabileceği gibi günlük hayatın içinden anlar da olabilir. Neyi hatırlayacağımızı bazen biz kontrol ederiz bazen de bir şeyler bazı anları hatırlatır. Bir koku, bir mekan veya bir nesne uzak bir geçmişi aklımıza getirir. Bazı anları hiç unutmak istemeyiz. Bazılarını da unutmak için çabalarız.

Unutmak kimi zaman bir mucize gibidir. Çünkü hayat hep ileri doğru akar. Yani eğer unutamasaydık geçmişe hapsolurduk. Diğer taraftan bir lanet gibidir. Hayatımızda bizi derinden etkileyen kişileri olayları anları unuturuz ve bir daha hatırlanmamak üzere solup giderler.  

HİPERTİMEZİ NEDİR?

Son zamanlarda dizi ve filmlere konu olan hipertimez oldukça nadir görülen bir hastalıktır. Bu hastalığa sahip olanların güçlü ve sıradışı bir hafıza yeteneği vardır. Yaşamlarının her anını günü gününe hatırlayabilirler. Kimine göre bu durum insanlara fayda sağlarken kimine göre bir lanettir.

İnsanlar hayatlarında yaşadıkları bazı şeyleri hiç unutmamak ister ancak diğer tarafta unutmak istediğimiz binlerce an da vardır. Hipertimezli bireyler yaşamlarının her anını tüm detayları ile hatırlar.

Eğer hayatta derin bir bağla bağlı olduğunuz ve sizin için doğru olmadığını düşünüp ayrıldığınız kişileri unutamasaydınız veya her hatırladığınızda kalbinizi kıran, utandıran, zor durumda bırakan, özgüveninizi düşüren anlar ölene kadar hafızanızda kalsaydı nasıl hissederdiniz? Bu herkes için oldukça zor bir durum olur. Ancak hipertimezi hastaları bu durumla yaşamak zorunda. Hayatın her anını hatırlamak kontrolümüz dışında olsaydı ve olur olmadık yerlerde bunları tekrar tekrar hatırlamak zorunda kalsaydık hayatımızın epey zor olurdu. Bu durumda sürekli tedirgin, özgüvensiz ve depresif hissederdik.

PEKİ YA UNUTABİLME YETENEĞİMİZ OLMASAYDI?

Yaşadığımız deneyimlerin her biri bizi daha güçlü hale getirir. Yani geçmişte yaşadığımız kötü bir olay, herhangi bir başarısızlık durumu o an için bizi kötü etkilese de ilerleyen dönemlerde o kötü hissi unutup yalnızca deneyimden aldığımız dersi hatırlarız. Eğer o hissi sürekli hatırlarsak aynı duygu durumunda bir döngü halinde yaşarız. Bu durumda depresyon kaçınılmaz olarak gerçekleşir.

Diğer tarafta ise okuduğumuz gördüğümüz duyduğumuz her şeyi ayrıntılarıyla hatırlamak hayatımıza pek çok kolaylık getirirdi. Örneğin girdiğimiz tüm sınavlardan yüksek not alıp en başarılı öğrenci olurduk. Tüm detaylar aklımızda olduğu için hiç kaybolmazdık. Sevdiklerimizin dair tüm özel bilgileri unutmazdık. Güzel anlar hep hafızamızda canlı kalırdı.

Ancak hipertimezi hastaları hatırlamanın sınırlarının ötesine geçiyor. Hatırlayacakları şeyleri kendiler kontrol edemeyen hastaların zihinleri korkunç bir karmaşa halindedir.

Bu hastalığa sahip olan insanların hayat kalitesinde ciddi düşüş gözlemleniyor. Bu hastalık ilk kez 2006 yılında tanımlanmıştır. Dünya genelinde çok az sayıda insanda olduğu için bu hatalığa yönelik çalışmalar yeterli ölçüde değildir.

Hipertimezi hastalığında, her anının başka bir anıyı hatırlamaya neden olduğu biliniyor. Bu durumda hipertimezi hastaları sürekli geçmişi hatırladığı bir kısır döngüye giriyor. Dünya çapında oldukça az kişide olan bu hastalığın nedeni tam olarak belirlenmedi.